Yazar: Karapapak Türkleri
2025-03-25
Mensubu olmakla her zaman övündüğümüz Karapapak uruğunun köküne ait yazılı ve tarihî bilgilerini sıralamadan önce bu uruğun kendi,kendilerini nasıl tanıdıklarını, gelenek ve görenekleri yanında diğer bazı hususları da belirtmeyi uygun buldum.
Yarı aydınları hariç tutulduğunda genellikle uzun müddet birbirlerini görmeyen iki Karapapak ansızın karşılaştıklarında;
?Menim goyun gohulu Terekemem.? diyerek birbirlerine sarılıp koklaşırlar.
Terekeme´nin lügat anlamı açıklanıpTürkmen olup olmadıkları sorulduğunda, Türkmenlikle hiçbir ilgilerinin bulunmadığını, Terekeme adının muhakkak başka bir anlamının bulunduğunu açıklamaya çalışır, bu işin okumuşlar tarafından milleti bölmek için uydurulmuş olduğunu söylerler. Boy ve urukları sorulunca da:
?Aslımız Garapapahdı, binemiz Gazzah ellidi bizlere Borçalı´lı diyerler.? şeklinde cevap verirler.
Oğuzlar´ın Anadolu´ya gelmeye başlaması X. yüzyılın sonları ile XI. yüzyılın başlarına rastlar, başka bir ifadeyle 24 Oğuz boylarından bazıları bu tarihte gelmiştir.
Anadolu´ya ilk gelenler ise Üçoklar´dan Gök Han oğlu Bayındır Han soyundan gelen Bayındırlar ile bunlardan biraz sonra gelen yine Üçoklar´dan Dağ Han Oğlu Salur´un oğullarının teşkil ettiği Salur ( Bazı metinlere göre Salgur/Şalvur/Şayur ) boyudur.
Bunlar gerek tek başlarına ve gerekse Selçuklular´ın hâkimiyetleri sırasında bölgedeki Ermeni ve daha kuzeydeki Gürcüler´in müttefiki bulunan Kıpçak ve Abhazlar´la savaşmışlardır. Bayındır Boyu´nun Hazar Denizi´nin kuzeyinden, Salur Boyu´nun da Hazar Denizi´nin güneyinden geldikleri eldeki belgelerin incelenmesinden ve yer adlarından anlaşılmaktadır.
Ermeni, Gürcü ve diğer milletlerle yapılan savaşlarda Bayındır Boyu ile Salur Boyu düşmanlarına karşı birlikte hareket etmiştir. Zamanla da bu iki boy düşmanlarına çok yakın olarak iç içe oturmaya başlamışlardır.
Burada bir husus dikkatimizi çekmektedir: Azerbaycan ve Doğu Anadolu´ya evvelce gelen takriben iki milyondan fazla Sabir ve Hazarlar ile onların komşuları olan eski Oğuzlar ile Gogarlar nereye gittiler? Bu uruklardan Gogarlar ve Sabirler´in gelişi sırasında Kür ve Çoruh ırmaklarının ormanlık bölgelerine çekildikleri biliniyor. Sabir ve Hazarlar´ın artıkları ise oldukları yerde kalmış ve yerli halkla kaynaşmışlardır. Yoksa gelen yirmi ya da kırk bin çadırlık bir Türkmen topluluğunun birden bire bölgeye sahip olmalarına imkân yoktur. Tarih bize Oğuzlar´ın Ermeni, Gürcü ve diğer Türk olmayan bazı uruklar ile savaştıklarını bildirmektedir.